Landvoogd, Bergduivel & Tijd

De Uitgelichten van het Zaakwoordenboek der Lage Landen – IV

Landvoogd, Bergduivel & Tijd

Inhoudsopgave

  • Landvoogd
  • Bergduivel
  • Aurelius Augustinus Hipponensis

Geachte lezenaar of lezenaarster,

welkom bij de uitgelichten van week eenentwintig.

De voorgaande uitgaven dezer reeks waren maandelijks, maar nu gaan wij over naar een wekelijkse verversing. De Nieuwsbrief der Lage Landen wordt ook nog geschreven, maar deze zal met onregelmatige tussenpozen worden uitgebracht, naast deze regelmatige reeks.

Landvoogd

Woord des Weeks

Een landvoogd is enen bestuurlijken leider en hoofd eens bewindschappelijken streeks, die ondergeschikt is aan den staatshoofde en in sommige gevallen, zoals een gouwgraaf, optreedt als de ambtelijke vertegenwoordiger eens staats. Afhankelijk van de soort bewindschappelijke streek of zelfstandigheid (en hun plaatselijke geldende wetten) kan een landvoogd worden benoemd of gekozen, en de bevoegdheden eens landvoogds kunnen aanzienlijk afwisselen.

Hoewel de wettelijke en bestuurlijke samenstelling van gewesten, elk bestuurd door een landvoogd, door de Romeinen werd geschapen, worden begrippen als "landvoogd", "stadhouder" en het Franse "gouverneur" ook toegepast door geschiedkundigen om vergelijkbare stelselen in de oudheid te beschrijven. Veel streken uit de voor-Romeinse oudheid werden uiteindelijk vervangen door vereende gouwelijke regeringen van Rome na hun verovering. De Griekse wijsgeer Platon gebruikte de leenspreuk van het sturen eens schips des staats met een roer ("het schip van staat"); het Latijnse woord voor "roer" is gubernaculum, wat weer is afgeleid van Grieks "κυβερνάω" (kubernaō) (besturen, regeren of leiden).

Bekijk dit woord op het Zaakwoordenboek der Lage Landen.

Bergduivel

Afbeelding des Weeks

Moloch horridus (bron)

De bergduivel (Moloch horridus) is ene hagedissensoort die alleen voorkomt te Zuidland (het werelddeel zuidoostelijk van Morgenland). Het is de enige soort in het geslacht Moloch. De vrouwtjes zijn over het algemeen groter dan de mannetjes en kunnen tot eenentwintig centimeter lang worden. Deze hagedis heeft grote gehoornden schubben op zijn kop, wat hem de uitstraling geeft eens draaks of duivels. De bergduivel heeft enen onvergelijkelijken loopstijl waarbij hij bevriest en wiegt terwijl hij langzaam op zoek gaat naar voedsel, water en gaden. Het dier is bedekt met kegelvormige stekels die helpen bij der verdediging tegen roofdieren. Opvallend is ook de aanwezigheid eens "valsen kops" op de achterzijde des neks. De schubben des bergduivels hebben richels waarmee hij water kan verzamelen door eenvoudigweg in aanraking te komen met vochtige oppervlakken. Dit onvergelijkelijke kruipdier heeft dus verschillende aanpassingen ontwikkeld om te overleven in de droge woestijnomstreek van Zuidland.

Bekijk dit woord op het Zaakwoordenboek der Lage Landen.

Aurelius Augustinus Hipponensis

Aanhaling des Weeks

Uit Confessiones:

"Wat is dan tijd? Als niemand het aan mij vraagt, weet ik het; als ik het aan iemand wil uitleggen die het vraagt, weet ik het niet."
"Quid est ergo tempus? Si nemo ex me quaerat, scio; si quaerenti explicare velim, nescio."

Hoogachtend,
C. J. Righart


Afbeelding (hoofding, achtergrond): M.c.c.1999, CC BY-SA 4.0, middels Wikimedia Commons
Afbeelding (hoofding, vormgeving): C. J. Righart